Negatieve reviews grotendeels onrechtmatig: onvoldoende onderbouwing voor beschuldigingen van oplichting

Vzr. Rb. Rotterdam 16 april 2025, IEF 22678, IT&R 4851; ECLI:NL:RBROT:2025:4056 (Eiseressen tegen gedaagde). Eiseres 1 verkoopt en repareert auto’s; eiseres 2 biedt financieringen aan voor deze voertuigen. Gedaagde werkt als zelfstandig ondernemer en kocht drie keer een bedrijfsauto bij eiseres 1. De eerste auto is niet geleverd vanwege technische gebreken en de tweede auto vertoont na levering storingen. Daarom zijn eiseres 1 en gedaagde overeengekomen dat ter vervanging een geheel nieuwe bedrijfsauto zou worden geleverd. Deze blijkt echter vóór de aflevering al schade te hebben opgelopen die niet is medegedeeld. Uit onvrede heeft gedaagde vervolgens meerdere éénsterrenreviews geplaatst op Google en Trustpilot: twee over eiseres 1 en drie over eiseres 2. Hierin noemt hij hen oplichters, roept hij op aankopen bij eiseressen te controleren en spoort hij klanten aan om samen naar de rechter te stappen. Eiseressen vorderen het verwijderen van de reviews en een verbod op soortgelijke uitlatingen in de toekomst. Eiseres 1 stelt ook niets van de schade te hebben geweten. Gedaagde heeft inmiddels kosten gemaakt voor belettering en accessoires, en stelt dat de auto niet voldoet aan de afgesproken “full options” zoals bijvoorbeeld stoelverwarming. Hoewel hij dit niet heeft onderbouwd en er vooraf niet over heeft geklaagd, staat wel vast dat hij ondanks herhaalde verzoeken nooit een offerte of optielijst heeft ontvangen.

De voorzieningenrechter oordeelt dat slechts één review toelaatbaar is. De andere reviews, waarin sprake is van misleiding en oplichting, zijn onrechtmatig. Schokkend of zelfs beledigend taalgebruik kan volgens de voorzieningenrechter bij het aankaarten van een misstand toelaatbaar zijn, maar vereist voldoende concreet feitenmateriaal, wat in dit geval ontbreekt. Eiseressen hebben betwist op de hoogte te zijn geweest van de schade, en dat is niet weerlegd. Ook heeft gedaagde niet onderbouwd dat “full options” was overeengekomen. De voorzieningenrechter vindt het wel vreemd dat gedaagde geen offerte met optielijst heeft ontvangen nu hij een volledig nieuwe bedrijfsauto heeft aangeschaft, maar dit betekent niet dat eiseres 1 hem heeft opgelicht of misleid. Daarmee weegt haar belang bij bescherming van reputatie zwaarder dan het recht op vrijheid van meningsuiting van gedaagde. De onrechtmatige berichten zijn gedaagde toe te rekenen aangezien hij ze bewust plaatste. De onrechtmatige berichten moeten worden verwijderd en gedaagde mag geen soortgelijke berichten meer plaatsen. Wel mag hij van de voorzieningenrechter eenmalig een nieuwe review plaatsen waarin hij in duidelijke taal beschrijft wat hem feitelijk is overkomen, zonder kwalificaties als oplichting en misleiding. Informatieve reviews, hoewel negatief, zijn namelijk volgens de voorzieningenrechter wel van waarde voor potentiële klanten.

4.5. Het voorgaande leidt tot het voorlopig oordeel dat het recht op vrijheid van meningsuiting van [gedaagde] minder zwaar weegt dan het recht van [eiseres 1] c.s. op de bescherming van hun eer en goede naam. De berichten die, met inachtneming van het voorgaande, concreet als onrechtmatig kunnen worden bestempeld in deze procedure zijn de berichten die hiervoor in 2.5.2, 2.6, 2.7 en 2.8 zijn weergegeven. Deze berichten zijn onrechtmatig, omdat [gedaagde] met deze berichten stelt dat [eiseres 1] c.s. hem hebben opgelicht en misleid door een bedrijfsauto als zijnde nieuw aan hem te verkopen die schade had en niet “full options” is. Aan deze kwalificaties liggen geen feiten ten grondslag, maar ze zijn wel schadelijk voor de reputatie van [eiseres 1] c.s. De toerekenbaarheid van het onrechtmatig handelen van [gedaagde] is eveneens gegeven. Het is immers een bewuste keuze van hem om de berichten te plaatsen.