Op 9 november 2023 heeft het Europees Parlement de EU Data Act aangenomen, een nieuwe verordening die geharmoniseerde regels vaststelt voor toegang tot gegevens, het wisselen van cloudproviders en interoperabiliteitseisen in de EU. Deze wet wordt verwacht aanzienlijke gevolgen te hebben voor bedrijven die actief zijn in de EU. De Data Act, die van kracht wordt 20 dagen na publicatie in het Publicatieblad en 20 maanden na inwerkingtreding van toepassing zal zijn, heeft als doel de EU-data-economie te stimuleren en een digitale interne markt te creëren. Het legt regels vast voor het gebruik en de waardecreatie van data, met een focus op het verlenen van meer rechten aan gebruikers van verbonden producten en het vergroten van de concurrentie in digitale markten, met name voor het versterken van de positie van het midden- en kleinbedrijf.

Rb. Amsterdam 25 oktober 2023, IT 4424; ECLI:NL:RBAMS:2023:6694 (Stichtingen tegen TikTok) Drie claimstichtingen (Stichting Onderzoek Marktinformatie, Stichting Take Back Your Privacy en Stichting Massaschade & Consument) menen dat het videoplatform TikTok fundamentele rechten van kinderen en volwassenen schendt en zijn een procedure begonnen. In 2022 verklaarde de rechter zich bevoegd om kennis te nemen van de vorderingen van de stichtingen [zie IT 4142]. Hiermee is de tweede fase van het proces aangebroken en dient te worden bekeken of de stichtingen ontvankelijk zijn, wat het toepasselijke recht is en wordt er een exclusieve belangenbehartiger aangewezen. In dit vonnis beoordeelt de rechtbank of de drie claimstichtingen die vorderingen tegen TikTok hebben ingediend ontvankelijk zijn. 

Rechtbank Midden-Nederland 1 november 2023, IT 4422, LS&R 2219; ECLI:NL:RBMNE:2023:5728 (eisers tegen NZa) Deze zaak gaat over een vordering van eisers om de NZa te verbieden gegevens te verwerken totdat het eindvonnis is gewezen. In deze zaak dient er gekeken te worden of eisers voldoende aannemelijk hebben gemaakt dat de verplichting tot gegevenslevering en de verwerking daarvan duidelijk in strijd is met hoger recht en daardoor gestaakt moet worden.

De Europese Commissie heeft Alibaba's dochteronderneming, AliExpress, om verduidelijking gevraagd over de aanpak van illegale producten, waaronder vervalsingen, die op het platform worden verkocht. Dit verzoek komt in lijn met de onlangs aangenomen Europese regels, de Digital Services Act (DSA), die eist dat grote techbedrijven meer doen om illegale en schadelijke inhoud op hun platforms tegen te gaan. AliExpress krijgt drie weken, tot 27 november, om informatie te verstrekken over de maatregelen die het heeft genomen om te voldoen aan de DSA-regels tegen de verspreiding en verkoop van illegale producten, zoals nepgeneesmiddelen. "DSA is er ook om ervoor te zorgen dat illegale of onveilige producten die via e-commerceplatforms in de EU worden verkocht, worden verwijderd, waaronder het groeiende aantal valse en potentieel levensbedreigende medicijnen en farmaceutica die online worden verkocht," aldus EU-industriechef Thierry Breton.

Het Kadaster, dat normaliter een gesloten deel bevat, was een lange tijd openlijk toegankelijk. De Autoriteit Persoonsgegevens heeft in reactie hierop het Kadaster opgedragen om het ernstige lek per direct te dichten om verder misbruik te voorkomen. Dit speelde zich rond eind augustus dit jaar af. Op 30 augustus stelden leden Rajkowski en Minhas (beiden VVD) vragen in aan de minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijk Ordening over de berichtgeving van het lek bij het Kadaster, waarin onder meer stond dat miljoenen woonadressen door iedereen in te zien waren.

Gerecht in eerste aanleg van Curaçao 23 oktober 2023, IT 4420; ECLI:NL:OGEAC:2023:266 (SBGOK tegen Usoftgaming c.s.) Cyberluck heeft een vergunning voor een (online) casino en besteedt dit uit aan onder andere Usoftgaming. Dit bedrijf exploiteert het online casino 'betswagger.com' (hierna: het casino). In 2021 heeft een speler een account aangemaakt, geld gestort en online gegokt. Nadat de speler om uitbetaling van haar saldo vroeg, werd haar account geblokkeerd. Stichting Belangenbehartiging Gedupeerden Online Kansspelen (hierna: SBGOK) heeft de vordering overgekocht van de speler. SBGOK vordert uitbetaling van het saldo door Usoftgaming.

Rb. Amsterdam 2 november 2023, IEF 21758, IT 4418; ECLI:NL:RBAMS:2023:6923 (OM tegen verdachte). Aangeefster heeft op 29 september 2022 aangifte gedaan tegen de verdachte nadat bekend was geworden dat van haar een zogeheten deepfake pornovideo op het internet staat. Vervolgens hebben cyberonderzoekers, op verzoek van aangeefster, achterhaald wat het IP-adres van verdachte is. Verdachte heeft bij de politie bekend dat hij de deepfake video op het internet heeft geplaatst. Er dient gekeken te worden of het openbaar maken van een zogeheten deepfake pornovideo onder het bereik van artikel 139h van het Wetboek van Strafrecht (hierna: Sr) valt.

Rb. Rotterdam 26 oktober 2023, IT 4419; ECLI:NL:RBROT:2023:9908 (Eiser tegen gedaagde) Eiser is verslaggever en heeft voor enkele nationale tv-programma's gewerkt. Eiser en gedaagde hebben eind 2020 een korte relatie met elkaar gehad. Eiser heeft een onlineprogramma waarin hij stelt dat gedaagde onrechtmatig jegens hem heeft gehandeld door onjuiste, belastende informatie over hem te verspreiden waardoor zijn goede naam is geschaad. Het gaat onder andere over filmpjes op TikTok die over de relatie gaan, waarbij gedaagde aangeeft dat het geen leuke periode was, dat eiser gemeen en 'toxic' was, dat hij zich opdrong aan (andere) minderjarige meisjes en dat zij zich onveilig voelde. Eiser stelt in deze zaak dat gedaagde met het plaatsen van deze filmpjes onrechtmatig heeft gehandeld en vordert schadevergoeding. 

HvJ 26 oktober 2023, IT 4415; ECLI:EU:C:2023:811 (FT tegen DW). DW heeft tandheelkundige zorg gekregen van FT. DW vermoedde dat er fouten waren gemaakt bij zijn behandeling als patiënt en vroeg daarom of hij het dossier kosteloos doorgestuurd kon krijgen van FT. FT vroeg dat DW de kosten voor de kopie van het medisch dossier op zich droeg, zoals de nationale wet voorschrijft. DW heeft tegen FT een vordering ingesteld, welke in eerste aanleg en hoger beroep is toegewezen. Het Bundesgerichtshof is van oordeel dat de beslechting van het geschil afhangt van de uitlegging die aan de bepalingen van de AVG moeten worden gegeven. Volgens het nationale recht is de patiënt namelijk gehouden de kosten van de kopie van het medische dossier te dragen, terwijl volgens de AVG de behandelaar verplicht is de eerste kopie van het medische dossier kosteloos te verstrekken. DW wilde op grond van de gegevens FT aansprakelijk stellen voor de vermoedelijk foute behandeling.

Op 30 oktober 2023 kondigden de leiders van de G7 hun overeenstemming aan over een reeks internationale leidende principes voor kunstmatige intelligentie (AI) en een vrijwillige gedragscode voor AI-ontwikkelaars, als onderdeel van het Hiroshima AI-proces dat werd geïnitieerd tijdens de G7-top in mei 2023. Deze ontwikkeling werd met enthousiasme ontvangen door de Europese Commissie, die onder leiding van voorzitter Ursula von der Leyen actief betrokken was bij dit proces. Deze internationale overeenkomst is van groot belang, aangezien de principes en gedragscode een aanvulling zullen vormen op de juridisch bindende regels die momenteel worden afgerond binnen de EU AI Act. De EU heeft zich reeds gepositioneerd als een regelgevende pionier op het gebied van AI, en deze nieuwe overeenkomst weerspiegelt de inzet om betrouwbare AI te bevorderen en tegelijkertijd de veiligheid en rechten van individuen te waarborgen. De elf leidende beginselen zijn ontwikkeld door de G7-landen en de EU in nauwe samenwerking, en ze voorzien in richtlijnen voor organisaties die geavanceerde AI-systemen ontwikkelen, inzetten en gebruiken. Deze beginselen leggen de nadruk op het nemen van passende maatregelen om risico's te identificeren en te beperken tijdens de hele levenscyclus van AI-systemen, het bevorderen van transparantie en verantwoordingsplicht, het delen van informatie en het investeren in robuuste beveiligingscontroles.